اسفار (فقه)آشکار کردن و روشن شدن را اسفار گویند. اسفار در فقه به صورت اضافه به واژه‌های صبح، فجر و زن به کار رفته و از آن در باب‌های صلات و حج سخن گفته شده است. ۱ - اسفار صبح و فجربرخی اسفار صبح را به شدّت روشنایی فجر، برخی دیگر به روشن شدن آسمان از همۀ اطراف که در پی آن، سرخی سمت مشرق پدید می‌آید، و بعضی نیز به پیدایش سرخی آفتاب از مشرق تفسیر کرده‌اند. مراد از اسفار فجر نیز برآمدن و روشن شدن آن فی الجمله است، مقابل «غلس» یعنی شدّت تاریکی. ۱.۱ - وقت نماز صبحاول وقت نماز صبح، طلوع فجر صادق است، لیکن آخر وقت آن، مورد اختلاف است. مشهور فقها، آخر وقت فضیلت نماز صبح را اسفار صبح و آخر وقت اجزا را طلوع خورشید می‌دانند. قول به این که اسفار صبح (پیدایش سرخی در طرف مشرق) پایان وقت نماز برای مختار، و طلوع خورشید، پایان وقت برای مضطر است، مقابل قول مشهور قرار دارد. ۱.۲ - استحباب در اقامه نماز صبحمستحب است نماز صبح پس از اسفار فجر و پیش از اسفار صبح اقامه شود. ۱.۳ - اسفار در کوچ از مشعر به منیبه قول مشهور، مستحب است حاجی- جز امام (امیر الحاج) پس از اسفار صبح و اندکی پیش از طلوع خورشید، از مشعر الحرام به سمت منی کوچ کند؛ هر چند نباید پیش از طلوع خورشید از وادی محسّر بگذرد. قول مقابل مشهور، وجوب افاضه پس از طلوع خورشید است. ۲ - اسفار صورت زناسفار صورت زن احکامی دارد که به آنها اشاره می‌شود ۲.۱ - اسفار صورت زن در نمازباز بودن صورت زن در نماز افضل است، بلکه پوشاندن آن کراهت دارد. ۲.۲ - پوشاندن صورت برای زن در احرامپوشاندن صورت برای زن از محرّمات احرام و گشودن آن بر وی واجب است؛ هر چند اسدال برای او جایز می‌باشد. ۲.۳ - اسفار در گواهی علیه زنگواهی باید به علم یا جایگزین آن مانند بیّنه، مستند باشد. در مورد شهادت علیه زن، پیدایش علم به شنیدن صدای او یا به دیدن صورت وی که منوط بر گشودن آن است، محقّق می‌شود. ۳ - پانویس۴ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۱، ص۵۰۹-۵۱۰. |